عباس اصفهانی

هنر اصلی‌ترین و عمیق‌ترین وسیله ارتباطی بین انسان‌ها  و جوامع مختلف است که افکار، اندیشه‌ها و ارزش‌های فرهنگی و تاریخی یک ملت را به نسل‌های آینده و خارج از مرزهای جغرافیایی منتقل می‌کند. هنر در طول تاریخ اجتماعی فرهنگی سرزمین ما،  از یک حس مشترک برخوردار بوده است و در این میان پیوند عمیق و تاثیرگذاری بین هنرهایی چون موسیقی و معماری وجود داشته است. به غیر از تفاوت عنصر اولیه این هنرها (که در یکی صوت و دیگری ماده است)، سایر موارد به وجود آورنده موسیقی و معماری ، شباهت‌های بسیاری با یکدیگر دارند. توجه به زیبایی‌شناسی  در کنار اهمیت دادن به نیازهای انسانی مهمترین ویژگی این هنرها است .

اگرچه امروزه با ورود هنرهای فانتزی و تجاری و گاه مبتذل صوتی و سازه‌ای در آفرینش و خلق موسیقی و معماری، تاثیرات گاه مخرب در این زمینه مشاهده می‌شود، اما حتی با گذشت زمان، هیچگاه از اهمیت این هنرها کاسته نشده است و انسان‌ها هنوز با شنیدن یک موسیقی جدی و خوب و همچنین مشاهده و  دیدن یک سازه معماری ایرانی زیبا ، لذت غیر توصیفی را کسب می‌کنند.

وجوه مشترکی چون عنصر نور و صدا در معماری و موسیقی که از زیبایی‌ها و عناصر مهم زندگی در مشرق‌زمین هستند، فواصل موسیقیایی و نسبت‌های سازه‌ها در معماری، توجه به عامل نت‌های شاهد و ایست در موسیقی و از طرفی توجه به ستون و پایه‌های سازه‌های معماری که هر دو عنصر نقش مهم و تعیین کننده در شکل‌گیری به عنوان نقطه مرکزیت و پایداری در این دو هنر را دارند، تکرار در جملات موسیقیایی به عنوان ویژگی منحصر به فرد در هنر موسیقی ایران و از سویی تکرار در سازه‌ها‌‌، ستون‌ها،  نقوش، کتیبه‌ها در معماری،  وحدت در کثرت در این هنرها (به طوری‌که موسیقی از ترکیب اصوات و گوشه‌ها و آوازهای متفاوت در پیوند با هم سازمان بزرگی چون هفت دستگاه موسیقی را با حالت‌های متفاوت و خاصی به وجود می‌آورد و در معماری  عناصری چون مصالح ساخت، مناره‌ها، گنبدها، کاشی‌کاری‌ها، خطاطی‌ها که منجر به خلق یک اثر ماندگار و یگانه می‌شود، خلق و آفرینش در هنگام اجرا که در موسیقی به صورت بداهه‌نوازی و بداهه‌خوانی شکل می‌گیرد و در معماری نیز یک معمار در هنگام ساخت و اجرا، چون اجرای آجرکاری‌های متنوع، اضافه‌کردن و حذف بعضی از کارها با توجه به ایجاد ایده‌های نو در زمان و وجوه تشابه ظاهری سازهای ایرانی و سازه های معماری  از ویژگی‌ها و تاثیرات مهم این دو هنر در یکدیگر است.

متاسفانه در شرایط زمانی فعلی به علت تقلید کورکورانه از فرهنگ و هنرهای وارداتی که هیچ شباهتی با داشته‌های فرهنگی تاریخی به ویژه با هنرهایی چون موسیقی و معماری ما ندارد، ذائقه شنیداری و دیداری ما دچار مشکلات جدی شده است. مهم‌ترین وظیفه ما حفظ و نگهداری و ضرورت توجه به داشته‌های تاریخی فرهنگی خود است. می‌توان از کلیه توانایی و امکانات فرهنگی جهان در جهت رشد و تکامل هنرهای ملی استفاده کرد، به شرطی که هیچ آسیبی به ساختار و ماهیت این هنرها وارد نکنیم.

عباس اصفهانی

نوگرایی در هنر موسیقی ایران 

هفته نامه " همدان نامه " شماره ۱۳

 #عباس_اصفهانی# 

نوگرایی معمولاً با تحول در صنعت و فن و علوم بوجود می آید و دستاوردهای بشری در این زمینه، در نتیجه تجربه از طریق فعالیت ها و پژوهش ، هر روز کامل تر می گردد.